Preguntas frecuentes

En estimular determinados puntos do corpo, descritos na súa maioría polos chineses desde a antigüidade. Esta estimulación pode realizarse con finas agullas de aceiro inoxidable, pero tamén mediante a calor que desprende a combustión dunha herba chamada  artemisa (é a  moxibustión). A acupuntura, unha boa alimentación, o exercicio físico e a medicina de herbas son os principais recursos terapéuticos da medicina chinesa.

Moitas persoas acoden por síntomas, enfermidades ou condicións específicas de saúde e compleméntano cos seus tratamentos médicos. Outros elixen este tipo de terapias como unha medida preventiva para gañar enerxía, saúde e benestar.

Hai multitude de condicións nas que che podemos axudar, ponte en contacto co noso centro e consúltanos as túas dúbidas.

Esta é a principal aprehensión de quen se expón “probar” un tratamento de acupuntura. Antes da primeira sesión, poucos poden crer que atravesar a pel con agullas poida ser  indoloro. E é que as agullas de acupuntura nada teñen que ver coas agullas de coser, coas que se utilizan para as extraccións de sangue ou coas das inxeccións que durante moitos anos nos atemorizaron desde a infancia; ao non ter que extraer nin introducir ningún líquido, as agullas de acupuntura son moito máis finas, dunha décima a unha centésima máis delgadas que as utilizadas nos hospitais, case do grosor dun cabelo: son sólidas, de aceiro, lixeiramente flexibles e pensadas para deslizarse no organismo sen lesionar os tecidos.

Unha vez introducidas as agullas nos puntos  acupunturais preestablecidos, o paciente queda só e en silencio de vinte a corenta minutos, tombado sobre a padiola dunha habitación confortable. Non sente ningún tipo de dor, senón máis ben ao contrario, as agullas inducen a un estado de profunda relaxación; hai quen se dorme para espertar aos poucos minutos coa sensación de descansar moito, aínda que é máis frecuente caer nun  durmevela, unha fantasía durante a que se chega a perder a noción do tempo. Este estado adoita aparecer espontaneamente, aínda que se pode facilitar centrando a mente nun escenario natural coñecido, de maneira que, ao permanecer  absorto nel, a mente queda en branco.

No noso centro temos a disposición técnicas alternativas ás agullas como poden ser a  moxibustión, a  auriculoterapia ou a  láserpuntura.

Desde hai décadas que os profesionais cualificados utilizamos agullas refugables dun só uso que veñen previamente  esterilizadas e  empaquetadas, é máis, unha vez usadas recóllense nun contedor de residuos e unha empresa de xestión de residuos tóxicos encárgase de incineralas.

Os  anticoagulantes non son un impedimento. As picadas de cando en cando sangran, xa que nos afacemos a apartar os vasos ao seu paso e, cando o fan, son só unas poucas pingas. Non hai que perder de vista que os controis periódicos da  coagulación realízanse con agullas dez veces máis grosas.

Por norma xeral, dunha a dez. Como é de supoñer, a cantidade de agullas non é proporcional á intensidade dos síntomas nin á acción terapéutica. Máis ben ao contrario, demasiadas agullas diminúen o efecto terapéutico, pois o exceso de estímulos desconcerta ao corpo. Nos casos agudos, por exemplo, unha única agulla inserida lonxe do lugar danado, pode resolver o problema.

E ás veces ningunha, xa que é preferible a aplicación da calor seca que irradia a  moxa (a planta  artemisa en forma de puro, conos ou disposta en caixas de bambú).

No noso centro contamos con todas as instalacións necesarias para que as persoas con mobilidade reducida poidan acceder ao centro sen ningún tipo de contratempo: unha rampla coa pendente adecuada, aseos, dependencias comúns nas que poidan moverse con facilidade ou unha padiola eléctrica que lles facilite o acceso á mesma.

A primeira visita é de vital importancia na práctica da Medicina Chinesa, nela faise unha valoración do estado xeral da persoa e tamén do motivo de saúde actual dunha forma detallada.

Esta primeira consulta adoita ser longa, ao redor dunha hora ou unha hora e media. Ademais de falar da súa doenza concreta, mediante un interrogatorio revisaremos todas as funcións xerais do seu corpo, non esqueza que a Medicina Chinesa ten a súa máxima indicación nas enfermidades funcionais. Así que non se estrañe se se lle pregunta sobre se é friorento, a súa cor de preferencia, o clima que peor lle senta ou o sabor que máis lle gusta, nós saberemos interpretar estas respostas para valorar o estado actual da súa saúde.  Hai que ter en conta que non establecemos unha diferenciación de síndromes só cos principais síntomas, senón que estamos sobre todo atentos ás condicións en que estes se presentan. É dicir, que neste tipo de consulta, a conversación adoita virar máis contorna ao estado de saúde en xeral, que non sobre a enfermidade en particular.

Acabado todo este proceso, se vostede está de acordo, realizarase a primeira sesión de tratamento que adoita durar duns vinte a corenta minutos dependendo do tratamento a aplicar.

Non esperen os consellos de sempre: non fume, teña coidado coas calorías, faga máis exercicio … é dicir, non esperen oír o que xa saben. Pode ser que lle preguntemos por hábitos que  predispoñen a certas patoloxías, como un exceso de chocolate, de doces, de sal, de lácteos, fármacos … pero poucas veces prohibirémoslle nada, pois a saúde non se consegue a base de eliminar factores de risco, senón creando as condicións para que o paciente adopte, en por si, o estilo de vida que máis lle convén.

Tampouco hai que esperar que nos sorprendamos das peculiares manifestacións da enfermidade, xa que desde o noso punto de vista todo o que ocorre é normal; se non, non ocorrería. Isto é así porque o proceso é inverso, e o referente da medicina chinesa non son os libros, senón o propio paciente.

Por iso, non hai que privarse de explicar o que realmente sente ou pensa sobre a enfermidade, xa que nunca lle diremos que un determinado síntoma non ten nada que ver con outro; todo entra dentro dun mesmo mundo de relacións. A medicina chinesa non separa o que considera significativo do que non, ou do que entra dentro das clasificacións da ciencia, senón que fai a diferenciación de síndromes a partir do que realmente hai.

E, por último, non hai que esperar grandes explicacións. En China, a poboación non tiña ningún interese en oír especulacións sobre os seus males, senón que esixía ao médico que demostrase a súa arte na práctica. Para quen queira explicacións, a medicina chinesa está en franca inferioridade fronte á medicina oficial, porque a confianza non lla gana con palabras, senón coa eficacia do tratamento, que é a máis  tranquilizante das explicacións.

Na medicina occidental a enfermidade aparece como algo contra o que se ha de loitar, algo a eliminar. Deste xeito, enténdese que un determinado síntoma ou doenza é puntual, illado nunha zona do organismo.

O concepto oriental presenta a enfermidade como un estado de desequilibrio ou debilidade do conxunto do organismo, é dicir, avísanos de que hai algo que non estamos a facer ben na nosa vida. Este desequilibrio pode ser a nivel enerxético, físico (dores musculares, articulares …) ou emocional (tensión, ansiedade, tristeza, desmotivación, ira …), pero sempre afectará a todos os niveis do ser humano. A loita do corpo para recuperar a fluidez enerxética produce os síntomas que definen a patoloxía presente.

Varía en cada caso; o máis usual nos trastornos de longa duración é que, pouco ou moito, nótese unha mellora desde a primeira sesión, pero hai quen sente máis o efecto ao día seguinte. Moitas veces, os síntomas reaparecen ao cabo duns días con menor intensidade, e van desaparecendo gradualmente a cada sesión. Excepcionalmente, os síntomas acentúanse para mellorar pouco despois.

Polo que se refire aos trastornos agudos, a resposta adoita ser moi rápida, ás veces inmediata, e noutros casos, como nas parálises, a recuperación é lenta.

En calquera caso, antes de cada sesión preguntarémoslle que mellorou, que non cambiou ou se hai algo que empeorase. Aquí non hai protocolos, senón que os tratamentos adáptanse á evolución de cada caso.

Non hai que crearse expectativas e limitarse a constatar os cambios.

Só cousas boas: é dicir, un  alixeiramento parcial ou total da dor ou outros síntomas.

A parte do efecto sobre o que motivou a visita, o paciente adoita saír dunha sesión de acupuntura nun estado de calma e benestar, coma se  andase sobre algodóns, ou coma se recibise unha inxección de vitalidade. Isto é especialmente notable despois da primeira visita, na que, de súpeto, pódese ter a impresión de reencontrar unha sensación case esquecida. Outras persoas saen cun certo cansazo, do que se recuperan deseguido.

Na medida do posible, hai que manterse neste estado de relaxación, xa que contribuirá á estabilización dos cambios. En caso de reintegrarse na actividade diaria, estarase máis relaxado e mellorará o rendemento. De todos os xeitos, despois dunha sesión é recomendable evitar as situacións estresantes, tanto físicas como mentais, as enchentes, as festas e as emocións fortes.

Esta reacción do primeiro tratamento depende do estado previo: as persoas que xa se atopan ben e as que están moi enfermas adoitan notalo menos que as que simplemente están  desaxustadas. Aquí tamén, como sempre, hai moitas variantes.

É pouco frecuente. A non ser que se considere como tal esta sensación de cansazo, que pode durar unhas horas, ou ás veces o resto do día.

Non hai que preocuparse se se dá unha  exacerbación das molestias. Non é usual, pero pode pasar despois da primeira ou a segunda sesión. Non é un sinal malo; pode ser un espertar, unha especie de activación necesaria para superar a enfermidade.

Cabe a posibilidade de sentir un leve mareo ou desmaio, similar ao que se pode ter tras unha extracción de sangue, que pasa ao pouco intre. De feito, é tan raro que, en decenas de miles de tratamentos, só o vin en dúas ocasións, e en ambos casos as persoas estaban en xaxún.

Unha das grandes vantaxes da acupuntura é a ausencia de efectos secundarios. En EE. UU., a FDA ( Food  and  Drug  Administration) realizou un seguimento dos millóns de casos tratados todos os anos en mans de profesionais cualificados que utilizan material  esterilizado (que é o único autorizado), e case non se describiron complicacións, todas elas sen importancia.

Os efectos secundarios producidos por un tratamento de acupuntura, son todos saudables. Moitas veces aparece unha mellora en trastornos que aparentemente non estaban relacionados: unha persoa con  xaquecas pode sorprenderse do alivio dun  estreñimento pertinaz que nin sequera comentara ao médico, ou outra con ansiedade pode ver como deixan de molestarlle as  menstruacións, ou viceversa. O efecto secundario máis notable é unha melloría na calidade do soño e a claridade mental.

En principio, non. Polo menos, sen consultar ao médico. Deixar un tratamento farmacolóxico un mesmo pode ser tan contraproducente como a  automedicación.

Se o tratamento é para a dor, e se poida prescindir do analxésico, é mellor non tomalo xusto antes da sesión.

Hai fármacos que non se poden deixar de tomar, mentres que outros, como os  calmantes, pode reducirse a frecuencia das tomas a medida que afrouxa a dor. Hai algúns, como a  cortisona, as hormonas, certos  tranquilizantes, antidepresivos, etcétera, cos que hai que reducir a dose con especial coidado, para evitar o desagradable rebote.

Algúns son máis fáciles de deixar que outros, pero é importante que este proceso se faga tamén por prescrición facultativa.

Adóitase dicir que se necesita un mes de tratamento por cada ano que se estivo enfermo. Con todo, o número de sesións non depende só do trastorno, ou de se é agudo ou crónico, senón que tamén varía segundo a persoa, a idade e, sobre todo, a vitalidade de que un goza. Uns necesitarán unha soa visita, e outros, máis. A maior parte das enfermidades crónicas adoitan requirir de cinco a quince sesións. O límite establéceo a curación ou a estabilidade da mellora.

Os efectos da acupuntura son  acumulativos; cada tratamento eríxese sobre o anterior. É un proceso. A acupuntura non fai máis que estimular as capacidades de recuperación do propio corpo e, por tanto, unhas persoas responden máis rápido que outras.

Un patrón bastante frecuente nos casos de enfermidades crónicas que requiren varias sesións é unha mellora durante os primeiros dous ou tres días, despois dos cales volven manifestarse os síntomas, aínda que cada vez con máis suavidade.

Sexa como for, hai que ter moi claro que, excepto en casos como a recuperación das parálises,  hemiplexías,  paraplexías, enfermidades dexenerativas e outros trastornos que evolucionan moi lentamente, se en catro ou cinco sesións non houbese melloría, hai que considerar outras formas de abordar o problema.

A duración do tratamento non depende tanto da  viveza dos síntomas como da forma en que estes se presentan: o trastorno que vén de golpe, por intenso que sexa, pode desaparecer de golpe; os de inicios graduais, en cambio, adoitan tardar máis en mellorar. Nisto tamén, a natureza latexa en forma de ondas. Unha dor de costas que a duras penas deixa chegar á consulta do médico pode desaparecer no curso dunha sesión, mentres que unha pequena molestia no ombreiro, que só aparece con certos movementos, pode ser máis difícil de erradicar.

A lóxica de que canto máis tempo fai que se sofre a enfermidade máis tardará en curarse ten tamén moitas excepcións; vense trastornos que resistiron a mil terapias, responder á primeira sesión, e outros moi recentes e aparentemente sinxelos, que son difíciles de curar.

Por tanto, non hai que pedirnos que lle aventuremos un prognóstico; vostedes mesmos poderán entrevelo segundo a súa resposta ao tratamento.

Estamos moi afastados dos protocolos aos que nos ten afeitos a medicina oficial. As características do tratamento de medicina chinesa establécense sobre a marcha.

Normalmente, a sesión en si dura de vinte minutos a tres cuartos de hora. É recomendable ir sen présas, xa que estas interfiren no tratamento.

En trastornos crónicos adóitase requirir dunha a dúas visitas por semana, mentres que nos agudos, especialmente se son moi dolorosos, máis a miúdo. O criterio é non permitir, na medida do posible, que os síntomas volvan aparecer con intensidade.

A medida que se vai mellorando, as sesións son menos necesarias, a súa frecuencia vaise espazando e, unha vez restablecidas da enfermidade, moitas persoas aprecian unha sesión mensual para manter a saúde.

Pode ser que a mellora iniciada continúe a un ritmo máis lento, que se estabilice, ou ben que retroceda aos poucos. Por iso, mentres haxa mellora, é aconsellable non deixalo

Hai que deixar claro que o único que fai a acupuntura é facilitar o proceso de restauración interna, mediante a eliminación dos bloqueos e a  tonificación do organismo.

O resultado a longo prazo depende, unha vez máis, do tipo de trastorno: as  xaquecas, por exemplo, vanse espazando e cada vez son menos intensas, ata que chegan a desaparecer para sempre. En cambio, unha dor causada por unha articulación  deformada pola artrose pode requirir un novo tratamento ao cabo dun par de anos.

Todas as boas cousas da vida dan ganas de repetir. O temor ás agullas transfórmase facilmente en pracer, ata o punto de que, despois de recuperado do trastorno que motivou a consulta, a miúdo recórrese á acupuntura para relaxarse e librarse das tensións da vida cotiá. Por iso, persoas sometidas a tensión ambiental aprecian seguir con certa periodicidade, normalmente unha vez ao mes, un tratamento que impide que a tensión afecte o seu rendemento.

En definitiva, que non só non crea dependencia, senón que sanea os estados de ánimo que propician a aparición das dependencias, e é ademais moi útil para tratar adiccións e síndromes de abstinencia. En Occidente, a acupuntura, precisamente, foi moi recorrida por quen quere deixar o hábito do tabaco, e para superar a ansiedade pola comida.

Na medicina chinesa cada persoa é única, presenta unha síndrome tan propio como a súa cara, ademais a síndrome cambia continuamente, aínda que teña sempre a mesma tendencia. Así que o tratamento tamén se adapta ás características individuais de cada paciente.

É preferible levar roupa confortable, solta, que facilite o acceso aos puntos de acupuntura seleccionados. Dado que en boa parte dos tratamentos as agullas insérense por baixo dos cóbados e os xeonllos, se as mangas e os  pernais son anchos, é posible que non faga falta quitarse ningunha peza. Será suficiente con  descalzarse e desprenderse de reloxos, pulseiras e outros obxectos metálicos que rodeen unha parte do corpo. Por iso, é mellor levar poucos accesorios: maquillaxe, xoias, colares, etcétera.

É recomendable non acudir co estómago baleiro, nin tampouco inxerir grandes cantidades de comida. Isto é porque canto menos  sobrecargado este o organismo, a acupuntura é moito máis efectiva.